Kategorija: Vijesti

ISTANBUL – Inflacija u Turskoj je u novembru na godišnjem nivou porasla 61,98 odsto, a na mjesečnom 3,28 odsto, saopštio je Turski institut za statistiku – Turkstat.

Na godišnjem nivou su najviše porasle ceijne usluga u hotelima, kafeima i restoranima – za 92,86 odsto, kao i u zdravstvu – 82,13 odsto i obrazovanju – 81,49 odsto, navodi se na veb stranici Turkstata.

Alkoholna pića i duvan su godišnje poskupeli za 71,35 odsto, odjeća i obuća za 40,72 odsto, a hrana i bezalkoholna pića za 67,16 odsto.

Godišnja stopa bazne inflacije u Turskoj u novembru iznosi 69,89 odsto.

Centralna banka Turske (TCMB) je 23. novembra povećala referentnu kamatnu stopu na 40 odsto sa 35 odsto, saopštivši da postojeći nivo domaće tražnje, stabilni rast cijena u sektoru usluga i geopolitički rizici i dalje vrše pritisak na rast inflacije u Turskoj, prenijeli su mediji.

Bankar.me

Objava Inflacija u Turskoj skoro 62 odsto prenijeta sa portala Capital.ba – Informacija je capital.

LONDON – Svaka druga osoba u Britaniji očekuje da će potrošiti manje nego obično na Božićne praznike zbog rastućih troškova života, rezultati su najnovijeg istraživanja agencije “Jugov”.

Čak 52 odsto ispitanika rekli su da očekuju da će potrošiti manje nego što je uobičajeno za Božić, dok 36 odsto kaže da će potrošnja ostati na istom nivou.

Samo tri odsto kaže da će potrošiti više za Božić nego ranijih godina.

Na pitanje gdje će najviše da smanje potrošnju, 86 odsto reklo je da će reducirati troškove na poklone, a 59 odsto će smanjiti porodična ili okupljanja sa prijateljima na ručku ili večeri.

Takođe, 56 odsto će smanjiti posjete božićnim pijacama.

U isto vrijeme, 54 odsto kaže da će smanjiti troškove za hranu, a 38 odsto planira da donira manje za humanitarne organizacije ili neće uopšte donirati.

Istraživanje je provedeno na uzorku od 2.138 odraslih osoba u periodu od 24. do 26. novembra.

Srna

Objava Britanci će trošiti manje za Božićne praznike prenijeta sa portala Capital.ba – Informacija je capital.

Spotify će otpustiti oko 1.500 zaposlenih kako bi smanjio troškove u trećem krugu otpuštanja radnih mjesta za manje od godinu dana, izjavio je u ponedjeljak izvršni direktor Daniel Ek najavljujući “značajnu promjenu” za posao striminga platforme.

-Ekonomski rast je dramatično usporen, a kapital je postao skuplji. Spotify nije izuzetak od ove stvarnosti, napisao je Ek u pismu osoblju objavljenom na web stranici kompanije, piše CNN.

Rekao je da je kompanija raspravljala o manjim rezovima sljedeće godine i 2025. „Ipak, s obzirom na jaz između našeg finansijskog ciljanog stanja i naših trenutnih operativnih troškova, odlučio sam da je značajna akcija za određivanje naših troškova najbolja opcija za postizanje naše ciljeve”, dodao je.

“Da budem iskren, mnogi pametni, talentovani i vrijedni ljudi će nas napustiti.”

Ek je rekao da će se sastanci jedan na jedan sa pogođenim osobljem održati prije kraja dana u utorak. Zaposleni će u prosjeku dobiti oko pet mjeseci otpremnine.

Spotify (SPOT), koji zapošljava više od 9.000 ljudi, otpustio je više od 500 zaposlenih u januaru, pridruživši se nizu tehnoloških kompanija – uključujući Microsoft (MSFT) i Amazon (AMZN) – u smanjenju broja zaposlenih kako je globalna ekonomija usporavala. A u junu, Spotify je otpustio 200 zaposlenih iz svoje jedinice za podcasting.

Velike tehnološke kompanije zapošljavale su tokom pandemije Covid-19 kako bi išle ukorak sa porastom potražnje domaćinstava i preduzeća za uslugama kao što su kupovina na mreži i video konferencije. Ali od tada, inflacija i rastuće kamatne stope opterećuju potrošačku potrošnju, stisnu ponudu dužničkog i vlasničkog finansiranja i čine ga skupljim, što je mnoge od njih navelo da najave duboko otpuštanje radnih mjesta.

Dok je Spotify uživao u “snažnom rastu” tokom protekle godine, kompanija je postala “manje efikasna” i udaljila se od “snalažljivosti” koja je definisala njene prve dane kao tehnološki start-up, rekao je Ek.

Previše je ljudi posvećeno podršci radu, a ne fokusirano na isporuku za kreatore sadržaja i potrošače, dodao je.

Uprkos dodavanju 6 miliona pretplatnika u periodu od juna do septembra — 2 miliona više nego što je kompanija predvidjela — Spotify je u to vrijeme ostvario profit od samo 32 miliona evra (34,8 miliona dolara). To je više u odnosu na gubitak od 228 miliona eura (248 miliona dolara) u istom periodu prošle godine. Kompanija ima ukupno 226 miliona pretplatnika.

-Imamo još mnogo puta prije nego što budemo produktivni i efikasni… moramo postati nemilosrdno snalažljivi, rekao je Ek.

-Ovo nije korak unazad; to je strateška preorijentacija… Smanjenje ove veličine učinit će neophodnim promjenu načina na koji radimo, a mi ćemo podijeliti mnogo više o tome šta će to značiti u danima i sedmicama koji su pred nama, rekao je, piše Biznis.ba.

BANJALUKA –   Za predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika novca ne manjka, pa će tako njegov budžet u narednoj godini iznositi 56,5 miliona KM, kao i ove godine. S druge strane, za zdravstvo, privredu i turizam  u Srpskoj je nastupila kriza jer su ovim Ministarstvima značajno srezani budžeti.

Kada je u pitanju budžet predsjednika RS za 2024. godinu on je u ukupnom iznosu ostao nepromijenjen, dok su neke stavke unutar budžeta značajno izmijenjene.

Tako je budžetom za sljedeću godinu za rashode po osnovu korišćenja roba i usluga planirano 52,3 miliona maraka, dok je rebalansom budžeta za 2023. godinu za te svrhe predviđeno 43,9 miliona KM.

Ono što je interesanto je da su budžetom za narednu godinu planirani znatno niži troškovi za obilježavanje Dana Republike Srpske, pa je tako za taj događaj predviđeno pola miliona maraka, dok je prema rebalansu iz 2023. godine iskazano gotovo 1,5 miliona KM.

Dodik je odlučio da smanji iznos namijenjen za podršku humanitarnim i društveno korisnim akcijama pokroviteljstva, pa je tako za nadolazeću godinu u te svrhe planirano 20 miliona maraka, dok je rebalansom iz 2023. predviđeno 29 miliona KM.

S druge strane, kada je u pitanju stavka projekat podrške za izgradnju, adaptaciju i opremanje objekata za djecu i omladinu ta stavka je za razliku od one predviđene ovogodišnjim rebalasnom u iznosu od 10,1 milion KM povećana na 30 miliona maraka.

Narodnoj skupštini uvećan budžet

Narodna skupština Republike Srpske je dobila veći budžet, pa im je tako za razliku od 12,4 miliona KM predviđenih ovogodišnjim rebalansom, za narednu godinu uplanirano čak 14,9 miliona maraka.

U skupštinskom budžetu povećana je stavka za reprezentaciju i to u odnosu na ovogodišnjih 50.000 KM, na 165.000 maraka.

Povećani su i grantovi poslaničkim klubovima i to sa 530.000 na 570.000 maraka.

Kada je u pitanju budžet najvišeg zakonodavnog tijela u RS značajno povećanje vidljivo je i kod rashoda po osnovu utroška energije, komunalnih, komunikacionih i transportnih usluga i to sa 3,1 milion KM na 4,1 milion maraka.

Kada govorimo o budžetu Vlade Republike Srpske on se u ukupnom iznosu nije značajnije mijenjao, ali je interesantno da rebalansom budžeta za ovu godinu za licenciranje microsoft softvera nisu bila predviđena nikakva novčana sredstva, dok je budžetom za 2024. godinu u te svrhe planirano čak četiri miliona maraka.

FOTO: Screenshot

 Kreator budžeta za 2024. godinu sasjekao zdravstvo, trgovinu i poljoprivredu

Kada su u pitanju ministarstva u Vladi RS najveće rezove doživjela su ministarstva porodice omladine i sporta, trgovine i turizma, zdravlja i poljoprivrede. Neki drugi, poput Ministarstva rada i boračko invalidske zaštite, saobraćaja i veza, te MUP, dobili su značajna uvećanja.

Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite biće “kraće” za oko sedam miliona maraka. Iako su subvencije uvećane za oko milion, a grantovi za devet miliona maraka, ovo ministarstvo će na kraju sa 491.395.700 KM morati da pokrije ono što je prošle godine koštalo 498.841.900 KM.

Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede RS “kraće” je za skoro četiri miliona maraka. Sljedeće godine imaće na raspolaganju 24.890.000 KM za razliku od ove godine kada su imali 28.275.000 KM

Manje će dobiti i Vojin Mitrović. Njegovo Ministarstvo privrede i preduzetništva kraće je za oko milion maraka, pa će tako 2024. godine raspolagati sa 33.799.500 KM, dok je ove godine imalo 34.564.500 KM.

Kao bos po trnju provešće se i Denis Šulić, koji je ostao bez 30 odsto budžeta. Ionako tanak budžet Ministarstva trgovine i turizma RS koji je u 2023. godini bio 9.056.000 KM, brutalno je sasječen na 6.469.500 KM.

I Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju ostalo je “kraće” za milion maraka. Ove godine raspolagali su sa 6.456.700 KM, dok će sljedeće imati 5.568.200 KM.

Rezove od oko 600.000 maraka će imati i Ministarstvo energetike i rudarstva RS koje će u 2024. godini imati budžet od 9.485.000 KM, za razliku od ove kada je on iznosio 11.101.100 KM.

Ministarstvo pravde ima nešto manji budžet i njima je sa 2.068.500 KM, finansiranje smanjeno na 2.042.000 KM.

Ministarstvo lokalne uprave i samouprave Senke Jujić sljedeće godine raspolagaće sa 11.910.000 KM dok su ove godine imali nešto manje i to 11.681.900 KM.

Veće subvencije za „Željeznice“, „Aerodrome“, „Pošte“

Za razliku od njih, Ministarstvo saobraćaja i veza RS sljedeće godine imaće na raspolaganju gotovo duplo više novca zahvaljujući subvencijama javnim preduzećima, odnosno 25.267.200 KM, za razliku od 13.884.800 KM, koliko su imali u 2023. godini.

Dok su subvencije za „Željeznice RS“ ovogodišnjim rebalansom budžeta predviđene u iznosu od 11,6 miliona maraka, za 2024. godinu planirano je čak 23 miliona maraka.

Takođe, ministarstvo planira „Aerodromima RS“ umjesto ovogodišnjih 10 miliona, budžetom za 2024. godinu na ime subvencija izdvojiti 20 miliona maraka. Subvencije su povećane i za „Pošte RS“, pa će tako, umjesto 1,1 milion KM, koliko je planirano rebalansom za 2023. godinu, za 2024. godinu dobiti dva miliona maraka.

Ministarstvo rada i boračko invalidske zaštite RS u 2024. godini imaće na raspolaganju čak 479.223.000 marka, za 121.428.200 više nego 2023. godine kada su imali 357.794.800 KM. Objašnjenje za ovo enormno uvećanje naći u doznakama za mjesečni borački dodatak, koji je raste za 126,6 miliona KM, te invalidnine koje će rasti za 15,4 miliona, što vjerovatno ima veze i sa time što je 2024. godina izborna.

Ministarstvu porodice 15 miliona manje

Najgore je prošlo Ministarstvo porodice omladine i sporta RS koje je do sada raspolagalo sa 88,4 miliona KM dok im je sada budžet smanjen za oko 15 miliona maraka, te je za njih predviđeno 73,2 miliona maraka.

Ministarstvo za evropske integracije i međunarodnu saradnju malo je popravilo “krvnu sliku”, pa će ministar Zlatan Klokić sada imati 11.993.500 KM, umjesto 11.042.800 KM.

Budžet Ministarstva unutrašnjih poslova uvećan je za 14 miliona maraka, sa 276.844.900 KM na 290.412.200 KM, a prosvjete i kulture za 2.671.000 miliona maraka i to sa 16.229.900 KM na 18.900.900 KM.

Ministarstvo finansija sljedeće godine imaće viši budžet za preko dva miliona maraka. Njima je sa 18.354.000 KM budžet povećan na 20.614.200 KM.

Ministarstvo za naučnotehnološki razvoj i visoko obrazovanje imaće gotovo za dva miliona viši budžet. Sa 16.160.100 KM njihov budžet u 24. godini biće 18.036.200 KM.

CAPITAL: Bojana Ninković / Andrijana Pisarević

Objava Dodiku 56 miliona KM, budžeti skresani Šeraniću, Mitroviću i Šuliću prenijeta sa portala Capital.ba – Informacija je capital.

BANJALUKA – Ukupna izloženost Republike Srpske po izdatim garancijama na kraju oktobra je iznosila 1,19 milijardi KM, a Vlada RS u idućoj godini planira da izda još 500 miliona KM garancija.

Navodi se to u Prijedlogu odluke o iznosu garancija koje može izdati RS u 2024. godini.

„Ukupna izloženost RS po izdatim garancijama, prema preliminarnim podacima na dan 31. oktobar 2023. godine, iznosi 1,195 milijardi KM ili 7,74 odsto BDP-a, a stanje duga po osnovu kreditnih zaduženja za koje je RS izdala garancije iznosi 803,7 miliona KM“, navodi se u odluci.

Dodaje se da su nakon tog perioda izdate garancije za kreditna zaduženja za „Sarajevo-gas“ i OC „Jahorina Pale“ u ukupnom iznosu od 14,86 miliona КM.

Takođe, usvojene su odluke za izdavanje garancija za kreditna zaduženja Bolnice „Sveti apostol Luka“ Doboj, Javnog fonda za dječiju zaštitu i Fonda za zaštitu životne sredine u ukupnom iznosu od 18,8 miliona КM.

Odlukom je predviđeno i da Srpska u idućoj godini može izdati nove garancije u iznosu do 500 miliona КM.

„Iznos predložen ovom odlukom predstavlja okvir do koga je moguće izdati garancije u 2024. godini, a ukupna izloženost po izdatim garancijama RS ne može biti viša od zakonom definisanog ograničenja, koje iznosi 15 odsto BDP-a u toj godini“, navodi se u odluci.

Ovu odluku razmatraće poslanici Narodne skupštine RS na sjednici zakazanoj za 12. decembar.

CAPITAL: M. Lj.

Objava Izloženost Srpske po izdatim garancijama 1,2 milijarde KM prenijeta sa portala Capital.ba – Informacija je capital.

Cijena zlata jutros je dosegnula novu rekordnu razinu, drugi dan zaredom, jer ulagači sklanjanju kapital u sigurnije investicije, s obzirom na geopolitičke rizike, slabost gospodarstava i slabljenje dolara.

Cijena unce zlata probila se jutros, prvi put u povijesti, iznad 2100 dolara.

Promptno je zlato poraslo za 0,6% na 2.083,81 USD za uncu do 06.27 GMT, nakon što je ranije poraslo na najvišu vrijednost svih vremena od 2.111,39 USD.

Čelnik američkog Feda J. Powell u petak je rekao da “rizici premalog i pretjeranog pooštravanja postaju sve uravnoteženiji”, ali da Fed trenutačno ne razmišlja o snižavanju stopa.

Trgovci sada procjenjuju 70% šanse za smanjenje stope Fed-a do sljedećeg marta, pokazao je CME-ov FedWatch Tool, prema Reutersu.

Istodobno se na azijskim burzama u ponedjeljak trguje oprezno jer nema novih vijesti koje bi podržale nastavak rasta tržišta, dok je cijena zlata dosegnula rekordne razine.

MSCI indeks azijsko-pacifičkih dionica, bez japanskih, bio je oko 7,00 sati u plusu 0,4 posto, nakon snažnog rasta u novembru .

Posljednji podaci pokazuju da kinesko gospodarstvo ne raste tako brzo kao što su se ulagači nadali, a problemi u nekretninskom sektoru još uvijek nisu sasvim riješeni.

(Kliker.ingo-Geopolitika)

SARAJEVO – U BiH su do decembra blokirana 103.884 računa poslovnih subjekata, što je za 630 više u odnosu na početak novembra, objavila je Centralna banka BiH.

Prema ažuriranim podacima o blokiranim računima u BiH, do 1. decembra je 56.568 firmi imalo blokiran bar jedan račun, što je za 161 firmu više u odnosu na podatak od novembra.

I u ovom mjesečnom izvještaju o blokiranim računima u Registru transakcijskih računa Banke koji sadrži 4.186 stranica ili za 27 više u odnosu na prethodni mjesec, navedena su pravna lica iz različitih oblasti – privredna preduzeća, agencije, udruženja, opštine, zadruge, sportske i zdravstvene organizacije, te subjekti koji se bave uslužnim djelatnostima.

Prošlog mjeseca, odnosno zaključno sa krajem oktobra bila su blokirana 103.254 računa poslovnih subjekata, dok je 56.407 firmi imalo blokiran bar jedan račun.

U prvom izvještaju Centralne banke objavljenom početkom novembra 2012. godine, broj blokiranih računa poslovnih subjekata u BiH iznosio je 58.038, dok su 35.694 firme imale bar jedan blokiran bankarski račun. Srna

Objava U novembru 103.884 blokirana računa poslovnih subjekata prenijeta sa portala Capital.ba – Informacija je capital.

BANJALUKA – Poreska uprava Republike Srpske je za 11 mjeseci ove godine prikupila 3,247 milijardi KM od naplate javnih prihoda, što je za 431,4 miliona KM ili 15 odsto više u odnosu na isti period prošle godine, izjavio je danas direktor ove uprave Goran Maričić.

Ovogodišnja naplata javnih prihoda Republike Srpske već u novembru je premašila naplatu u cijeloj protekloj godini, što ukazuje na nastavak višegodišnjih pozitivnih trendova i stabilan rast naplate, saopšteno je iz Poreske uprave Srpske.

“Da je to tako, govore i podaci za period januar-novembar ove godine, u kojem je zabilježen rast naplate po osnovu svih kategorija javnih prihoda koji su u nadležnosti Poreske uprave, pri čemu naplata doprinosa veća za 15 odsto, direktnih poreza za 18 odsto, a ostalih javnih prihoda za 13 odsto”, naveo je Maričić.

Doprinosi su za 11 ove godine naplaćeni u iznosu od 2,039 milijardi KM, što je za 263,6 miliona KM više nego u istom periodu prethodne godine, pri čemu je naplata doprinosa za Fond PIO i Zavod za zapošljavanje veća za po 15 odsto, dok je naplata doprinosa za Fond dječje zaštite i Fond zdravstvenog osiguranja veća za po 14 odsto.

Direktni porezi su u periodu januar-novembar ove godine naplaćeni u iznosu od 703,9 miliona KM, što je za 109,7 miliona KM više nego u istom periodu prošle godine.

Kod direktnih poreza, najviše je naplaćeno poreza na dobit u iznosu od 344,7 miliona KM, što je za 34 miliona KM više nego u istom periodu 2022. godine.

Naplata poreza na dohodak za 11 mjeseci ove godine iznosila je 309,5 miliona KM, što je povećanje za 67,9 miliona KM ili 28 odsto.

Porez na nepokretnosti naplaćen je u iznosu od 32,1 miliona KM, što je za 30 odsto više nego u istom periodu lani.

Ostali javni prihodi, čija je naplata u nadležnosti Poreske uprave, za 11 mjeseci ove godine prikupljeni su u iznosu od 504,1 miliona KM, što je za 58,7 miliona KM više u odnosu na isti period prošle godine.

Najveći rast naplate u ovoj kategoriji javnih prihoda ostvaren je po osnovu naknada za priređivanje igara na sreću i to za 27,3 miliona KM. Srna

Objava Poreska uprava RS prikupila više od tri milijarde KM prihoda prenijeta sa portala Capital.ba – Informacija je capital.

VAŠINGTON – Bitcoin je premašio vrijednost od 41.000 dolara pošto je najtrgovanija digitalna valuta produžila period svog oporavka u 2023. godini, ovaj put zbog očekivanja smanjenja kamatnih stopa i izgleda veće tražnje iz sektora fondova kojima se trguje na berzi.

Token je porastao čak 5,1 odsto da bi dostigao vrhunac od 41.746 dolara, a potom doživio malu korekciju na 41.631 u ponedeljak ujutro. Novi nivo označava njegov rast od 152 odsto u tekućoj godini.

Bitcoin je posljednji put bio na takvim nivoima u aprilu 2022. godine, prije kolapsa stabilnog coina TerraUSD koji je doprineo propasti digitalne imovine u vrijednosti od oko dva biliona dolara.

Manje vrijedni i trgovani tokeni, kao što su ether ili dogecoin takođe su porasli. Indeks koji obuhvata 100 najtrgovanijih kriptovaluta porastao je više od četiri procenta.

Investitori su sve više uvjereni da su Federalne rezerve završile sa povećanjem kamatnih stopa kako se inflacija hladi, okrećući fokus na vjerovatni stepen smanjenja referentnih troškova zaduživanja sljedeće godine.

Analitičari za Bloomberg objašnjavaju da će se nastaviti optimizam zbog okončanja afere sa FTX berzom, kao i konačno odobrenje za rad prvom ETF bitcoin fondu u SAD, te da se može očekivati dosezanje nivoa preko 42.300 dolara u narednim danima. Biznis.rs

Objava Oporavak bitcoina 152 odsto u ovoj godini prenijeta sa portala Capital.ba – Informacija je capital.